Bệnh gan liên quan đến rượu Công cụ chẩn đoán

Cập nhật: 04 July 2025

Nội dung của trang này:

Nội dung của trang này:

Xét nghiệm và hỗ trợ chẩn đoán

Xét nghiệm

Xét nghiệm chức năng gan (LFT) cho thấy có sự gia tăng đáng kể của ALT và AST, với AST:ALT thường cao gấp 2 lần giới hạn trên bình thường. Tỷ lệ AST:ALT >1,5 gợi ý chẩn đoán ALD. Nếu tỷ lệ này ≥3, điều này gợi ý khả năng ALD cao. Phosphatase kiềm và gamma-glutamyl transpeptidase (GGT) (>100 U/mL) cũng thường cùng tăng; trong đó GGT là một dấu ấn để phát hiện tiêu thụ rượu trước đó. Mức AST và GGT tăng cao cho thấy có sử dụng rượu quá mức gần đây. Cũng ghi nhận rằng tổng bilirubin >3 mg/dL và albumin <3 g/L. Cuối cùng, thời gian prothrombin (PT) có thể kéo dài; xét nghiệm này có thể được sử dụng để đánh giá tiên lượng của bệnh nhân viêm gan do rượu.

Các dấu ấn sinh học của rượu bao gồm ethyl sulfate trong nước tiểu, ethyl glucuronide trong nước tiểu và tóc, và phosphatidylethanol (PEth). Đây là các dấu ấn trực tiếp của việc tiêu thụ rượu, giúp hỗ trợ chẩn đoán và theo dõi quá trình hồi phục. Định lượng ethyl glucuronide trong nước tiểu hoặc tóc có thể theo dõi chính xác tình trạng cai rượu.

Các rối loạn chuyển hóa khác có thể xuất hiện như tăng đường huyết, tăng triglyceride máu, tăng acid uric máu và thậm chí là rối loạn điện giải. Các bất thường huyết học cũng có thể hiện diện. Ví dụ, thiếu máu hồng cầu to có thể được thấy trong khoảng 75% trường hợp. Giảm tiểu cầu cũng có thể xuất hiện, đôi khi chỉ là tạm thời; nếu kéo dài thì có thể do bệnh đã tiến triển thành xơ gan. Tăng bạch cầu phản ứng có thể xuất hiện trong trường hợp không có nhiễm trùng.

Thang điểm Child-Pugh là một hệ thống tính điểm có thể được dùng bao gồm sử dụng nhiều xét nghiệm như mức albumin, PT, chỉ số INR, bilirubin, sự hiện diện của báng bụng và mức độ nặng của bệnh não gan để xác định mức độ suy chức năng gan.

Sinh thiết gan

Cần lưu ý rằng sinh thiết gan hiếm khi cần thiết để xác định chẩn đoán ALD. Tuy nhiên, sinh thiết gan có thể được sử dụng để xác định các trường hợp không điển hình hoặc chẩn đoán không chắc chắn, xác định liệu có bệnh lý đi kèm hay không, đánh giá giai đoạn và mức độ nghiêm trọng của bệnh, dự báo tiên lượng, cũng như hỗ trợ quyết định điều trị.

Xét nghiệm tầm soát nhiễm trùng

Xét nghiệm tầm soát nhiễm trùng cũng có thể được thực hiện, bao gồm xét nghiệm máu, cấy đàm, tổng phân tích nước tiểu và nuôi cấy mẫu nước tiểu, xét nghiệm đếm tế bào và nuôi cấy mẫu dịch báng, cũng như xét nghiệm huyết thanh viêm gan.

Chẩn đoán hình ảnh

Siêu âm đàn hồi thoáng qua (Transient elastography) đo độ cứng của gan để đánh giá mức độ xơ hóa gan trong ALD. Các phương pháp chẩn đoán hình ảnh khác như siêu âm, chụp cắt lớp vi tính (CT scan), hoặc chụp cộng hưởng từ (MRI) không thể xác định rượu là nguyên nhân gây bệnh gan nhưng có thể giúp loại trừ các nguyên nhân khác gây bất thường trong xét nghiệm, chẳng hạn như tắc mật, bệnh gan thâm nhiễm và u tân sinh ở gan.

Gan nhiễm mỡ có thể được phát hiện qua siêu âm, CT và MRI, trong đó siêu âm có độ nhạy và độ đặc hiệu thấp nhất, trong khi MRI chính xác hơn trong việc định lượng lượng mỡ.

Alcohol-Related Liver Disease_DiagnosticsAlcohol-Related Liver Disease_Diagnostics