Đau đầu migraine Đánh giá ban đầu

Cập nhật: 05 September 2025

Nội dung của trang này:

Nội dung của trang này:

Biểu hiện lâm sàng

Dấu hiệu và triệu chứng

Các giai đoạn của cơn đau nửa đầu bao gồm:
  • Tiền triệu xuất hiện 24-48 giờ trước khi cơn đau đầu khởi phát (ví dụ thay đổi tâm trạng, thèm ăn, mệt mỏi, ngáp, v.v.)
  • Aura xảy ra ở 25% người mắc đau nửa đầu, thường là thị giác nhưng có thể là rối loạn cảm giác, ngôn ngữ hoặc vận động
  • Đau đầu thường ở một bên, có cảm giác giật hoặc đập, và đi kèm buồn nôn, nôn, sợ ánh sáng hoặc sợ tiếng ồn
  • Hậu triệu (ví dụ lú lẫn, giảm cảm giác ngon miệng, cơ đau hoặc cứng, mệt mỏi)
Migraine Headache_Initial Assesment 1Migraine Headache_Initial Assesment 1


Các triệu chứng báo trước và hồi phục bao gồm tăng hoạt động, giảm hoạt động, trầm cảm, thèm một số thực phẩm nhất định, ngáp liên tục, mệt mỏi và căng cứng và/hoặc đau cổ.

Những dấu hiệu và triệu chứng gợi ý đau đầu thứ phát bao gồm: triệu chứng gợi ý bệnh hệ thống (ví dụ sốt), bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng thần kinh nào khác (khu trú hoặc không khu trú), cơn đau đầu nặng nhất từ trước đến nay đối với bệnh nhân, đau đầu dai dẳng hoặc ngày càng nặng, thay đổi kiểu đau đầu thông thường, thức giấc do đau đầu, mới khởi phát ở bệnh nhân >50 tuổi, thủ thuật Valsalva (ví dụ hắt hơi, ho, cúi người hoặc nằm xuống hoặc gắng sức) gây khởi phát đau đầu, co giật và đạt mức độ nặng nhất ngay khi khởi phát.

Tiền sử

Một tiền sử chi tiết bao gồm đặc điểm cơn đau đầu (bản chất, độ nặng, vị trí, tần suất, thời gian), sự xuất hiện aura, tiền triệu và/hoặc hậu triệu, và suy giảm chức năng, là các yếu tố để đánh giá tác động lên cuộc sống và lối sống của bệnh nhân. Đánh giá suy giảm chức năng là cần thiết để lập kế hoạch quản lý tốt nhất và có thể thực hiện bằng Công cụ Đánh giá Mất khả năng do Đau nửa đầu (MIDAS- Migraine Disability Assessment) hoặc Chỉ số Thời gian Mất đi do Đau đầu (HALT- Headache-attributed Lost Timec), nhằm ước tính tổng thời gian mất năng suất hoạt động do ảnh hưởng của cơn đau đầu. Các triệu chứng đi kèm, tiền sử bệnh cá nhân, tiền sử gia đình có người mắc đau nửa đầu, tiền sử xã hội và tiền sử y khoa cũng nên được ghi nhận.

Migraine Headache_Initial Assesment 2Migraine Headache_Initial Assesment 2

Khám thực thể

Cần thực hiện khám toàn thân và khám thần kinh đầy đủ khi đánh giá đau đầu migraine.

Chẩn đoán & Tiêu chuẩn chẩn đoán

Dựa trên ủy ban phân loại đau đầu của Hiệp hội Đau đầu Quốc tế (IHS), phân loại quốc tế các rối loạn đau đầu như sau:

Đau đầu migraine không có aura1
  • Có ít nhất năm cơn đau đầu có bất kỳ hai trong số các đặc điểm sau và kéo dài từ 4-72 giờ nếu không điều trị hoặc đã điều trị nhưng không hiệu quả:
    • Đau một bên
    • Tính chất giật hoặc đập
    • Cường độ đau từ trung bình đến nặng
    • Hoạt động thể chất thông thường (ví dụ đi bộ hoặc leo cầu thang) làm đau nặng hơn
  • Cộng với bất kỳ một trong số các triệu chứng sau:
    • Buồn nôn và/hoặc nôn
    • Sợ ánh sáng và sợ tiếng ồn
  • Đau đầu không được giải thích tốt hơn bởi chẩn đoán khác theo Phân loại Quốc tế các Rối loạn Đau đầu phiên bản 3 (ICHD-3)
Đau đầu migraine có aura1 
  • Đau đầu kèm theo hoặc xảy ra trước các triệu chứng thần kinh khu trú thoáng qua
  • Ít nhất hai cơn với ≥1 trong số các triệu chứng aura có thể hồi phục hoàn toàn sau đây:
    • Triệu chứng thị giác bao gồm dấu hiệu dương tính (chớp sáng, đốm hoặc đường sáng) và/hoặc dấu hiệu âm tính (mất thị lực)
    • Triệu chứng cảm giác bao gồm dấu hiệu dương tính (châm chích) và/hoặc dấu hiệu âm tính (tê)
    • Triệu chứng ngôn ngữ (ví dụ rối loạn ngôn ngữ dạng loạn ngôn)
    • Vận động
    • Thân não
    • Võng mạc
  • Ít nhất ba trong số các đặc điểm sau:
    • Ít nhất một triệu chứng aura phát triển dần trong ≥5 phút
    • ≥2 triệu chứng aura xảy ra liên tiếp
    • Mỗi triệu chứng aura kéo dài 5-60 phút (nếu ba triệu chứng xảy ra trong một đợt aura thì tối đa chấp nhận được là 3 x 60 phút; triệu chứng vận động có thể kéo dài đến 72 giờ)
    • ≥1 triệu chứng aura một bên (ví dụ mất ngôn ngữ)
    • ≥1 triệu chứng aura dương tính (ví dụ nhấp nháy và châm chích)
    • Đau đầu xảy ra cùng lúc với aura hoặc trong vòng 60 phút sau aura
  • Đau đầu không được giải thích tốt hơn bởi chẩn đoán khác theo ICHD-3
Đau nửa đầu mạn tính1 
  • Đau đầu (giống đau đầu loại căng thẳng hoặc giống đau nửa đầu) xuất hiện ≥15 ngày mỗi tháng trong >3 tháng với các đặc điểm sau:
    • Các cơn kéo dài 4-72 giờ (không điều trị hoặc đã điều trị nhưng không hiệu quả)
    • ≥2 trong các đặc điểm sau hiện diện: đau một bên, tính chất đập, cường độ đau trung bình hoặc nặng, tăng nặng khi hoặc dẫn đến tránh hoạt động thể chất thường ngày (ví dụ đi bộ hoặc leo cầu thang)
  • ≥5 cơn đáp ứng các tiêu chí sau:
    • Xuất hiện đau đầu với ≥2 trong bốn đặc điểm đã đề cập ở tiêu chuẩn chẩn đoán đau đầu migraine không aura ở trên, cùng với trong cơn đau đầu có một trong các triệu chứng đã nêu trong tiêu chuẩn của đau đầu migraine không aura ở trên
    • Có ≥1 triệu chứng aura có thể hồi phục hoàn toàn đã liệt kê trong tiêu chuẩn chẩn đoán ở trên của đau đầu migraine có aura, cùng với ≥3 đặc điểm đã nêu trong tiêu chuẩn của đau đầu migraine có aura
  • Trên ≥8 ngày/tháng trong >3 tháng, bệnh nhân có bất kỳ đặc điểm nào sau đây:
    • Có đau đầu với ≥2 đặc điểm đã nêu trong tiêu chuẩn chẩn đoán ở trên của đau đầu migraine không có aura, cùng với một trong các triệu chứng sau trong cơn đau đầu: buồn nôn và/hoặc nôn, hoặc sợ ánh sáng và sợ âm thanh
    • Có ≥1 triệu chứng aura có thể hồi phục hoàn toàn đã liệt kê trong tiêu chuẩn chẩn đoán ở trên của đau đầu migraine có aura, cùng với ≥3 đặc điểm đã nêu trong tiêu chuẩn ở trên của đau đầu migraine có aura
    • Bệnh nhân cho rằng đó là đau nửa đầu ngay từ khi khởi phát và được giảm đau bởi một triptan hoặc dẫn xuất ergot
  • Đau đầu không được giải thích tốt hơn bởi chẩn đoán khác theo ICHD-3
Đau nửa đầu từng cơn
  • Xảy ra <15 ngày mỗi tháng, được phân loại thêm thành tần suất thấp và tần suất cao
    • Tần suất thấp: 1-9 ngày mỗi tháng
    • Tần suất cao: 10-14 ngày mỗi tháng
1 Tham khảo: Headache Classification Committee of the International Headache Society (IHS). The international classification of headache disorders, 3rd edition. Cephalalgia. 2018;38(1):18-24.