Tiểu không tự chủ Tổng quan về bệnh

Tiểu không tự chủ (UI) là tình trạng rò rỉ nước tiểu ngoài ý muốn.

Tiểu không tự chủ (UI) là tình trạng thường gặp và tỷ lệ mắc có xu hướng gia tăng theo độ tuổi, ảnh hưởng cả hai giới. Tỷ lệ mắc UI ở người cao tuổi là 13%, theo một số nghiên cứu được thực hiện ở các khu vực khác nhau của châu Á.

Ở nữ giới, tỷ lệ mắc bệnh đạt mức cao nhất vào thời kỳ mãn kinh và tăng dần trong các giai đoạn sau của cuộc đời. Ở nam giới, tỷ lệ mắc bệnh thấp hơn nhiều so với nữ và không có sự gia tăng đột biến.

Sự duy trì khả năng kiểm soát tiểu tiện được ghi nhận khi áp lực đóng niệu đạo cao hơn áp lực cơ bàng quang. UI có thể do rối loạn chức năng bàng quang, rối loạn chức năng cơ thắt hoặc kết hợp cả hai. Có một số thay đổi ở đường tiểu dưới liên quan đến lão hóa như giảm thể tích bàng quang kèm cảm giác đầy, giảm tốc độ co cơ bàng quang, giảm sức kháng của sàn chậu và tăng thể tích nước tiểu tồn dư có thể gây UI.

Ở phụ nữ, bàng quang và niệu đạo được nâng đỡ bởi thành trước âm đạo. Ở phụ nữ mãn kinh, việc giảm estrogen và collagen làm giảm độ đàn hồi của cơ bàng quang và teo cơ sàn chậu.

Các yếu tố có thể đảo ngược

Các yếu tố nguy cơ có thể đảo ngược bao gồm:

• Chỉ số khối cơ thể >30 kg/m²
• Hút thuốc
• Tiêu thụ nhiều caffeine
• Tham gia các môn thể thao có tác động mạnh
• Đái tháo đường
• Trầm cảm
• Rối loạn hệ thần kinh trung ương
• Nhiễm trùng đường tiết niệu tái phát
• Táo bón
• Thuốc (ví dụ: chất chủ vận α, chất chẹn α1, thuốc ức chế men chuyển angiotensin [ACE], thuốc chống loạn nhịp, thuốc kháng cholinergic, thuốc chống trầm cảm, thuốc kháng histamin, thuốc kháng muscarinic, thuốc chống loạn thần, benzodiazepine, chất chủ vận β₃, thuốc giảm sung huyết, thuốc lợi tiểu, estrogen, opioid, thuốc giãn cơ xương, thuốc chống co thắt)
• Sa tạng chậu
• Rào cản môi trường

Các yếu tố không thể đảo ngược

Các yếu tố nguy cơ không thể đảo ngược bao gồm:

• Tuổi cao
• Chủng tộc
• Trình độ học vấn
• Tiền sử gia đình
• Đái dầm ban đêm hoặc đái dầm ban ngày thời thơ ấu
• Sinh nhiều con
• Sinh bằng forceps
• Mãn kinh
• Cắt tử cung
• Phẫu thuật sa tạng chậu

Các loại chính

Tiểu không tự chủ khi gắng sức

Tiểu không tự chủ khi gắng sức là tình trạng rò rỉ nước tiểu không chủ ý khi cố gắng hoặc gắng sức, hoặc khi ho hoặc hắt hơi. Hiện tượng này xảy ra khi áp lực trong ổ bụng tăng vượt qua cơ chế đóng cơ thắt mà không có sự co bóp của bàng quang. Không có triệu chứng tiểu dắt và tiểu đêm. Nguyên nhân có thể do yếu cơ sàn chậu hoặc sự suy yếu của cơ thắt nội tại.

Tiểu không tự chủ khi gắng sức phức tạp bao gồm tiền sử nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI) tái diễn, đã từng phẫu thuật sàn chậu hoặc đồng thời có các triệu chứng liên quan đến tiểu gấp hoặc rối loạn đi tiểu. Tiểu không tự chủ khi gắng sức ở nam giới chủ yếu liên quan đến phẫu thuật tuyến tiền liệt.

Tiểu gấp không tự chủ

Tiểu gấp không tự chủ là tình trạng rò rỉ nước tiểu không chủ ý do co thắt quá mức của cơ bàng quang, kèm theo hoặc xuất hiện ngay trước khi có cảm giác buồn tiểu. Bệnh nhân không thể nhịn tiểu khi có nhu cầu đi tiểu gấp. Nguyên nhân có thể do bệnh cơ bàng quang, bệnh thần kinh, ung thư bàng quang, sỏi hoặc nhiễm trùng.

Tiểu không tự chủ hỗn hợp

Tiểu không tự chủ hỗn hợp là tình trạng rò rỉ nước tiểu không tự chủ liên quan đến cảm giác mót tiểu và gắng sức, cố gắng, ho hoặc hắt hơi. Tình trạng này xảy ra khi đường ra bàng quang yếu và cơ bàng quang co bóp quá mức.

Tiểu không tự chủ do tràn đầy

Tiểu không tự chủ do tràn đầy còn được gọi là “tiểu không hoàn toàn”, mô tả tình trạng rò rỉ nhỏ giọt hoặc rò rỉ liên tục do bàng quang không được làm rỗng hoàn toàn. Nguyên nhân có thể do bàng quang căng quá mức, co bóp cơ bàng quang suy giảm và/hoặc tắc nghẽn đường ra bàng quang. Các triệu chứng kèm theo bao gồm dòng tiểu yếu, ngắt quãng, khó bắt đầu tiểu, tiểu nhiều lần và tiểu đêm.

Tiểu không tự chủ liên quan đến các bệnh lý có thể đảo ngược

Tiểu không tự chủ thoáng qua

Tiểu không tự chủ thoáng qua phát sinh từ một bệnh cấp tính ảnh hưởng đường tiết niệu dưới. Các triệu chứng biến mất khi bệnh lý cấp tính được giải quyết và điều trị.

Tiểu không tự chủ chức năng

Tiểu không tự chủ chức năng phát sinh từ suy giảm mạn tính về chức năng thể chất và/hoặc nhận thức. Đây là chẩn đoán loại trừ. Triệu chứng có thể hết bằng cách cải thiện trạng thái chức năng của bệnh nhân, điều trị các bệnh lý kèm theo và thay đổi thuốc.

Hội chứng bàng quang tăng hoạt (OAB)

Hội chứng bàng quang tăng hoạt (OAB) là cảm giác mót tiểu có hoặc không kèm theo tiểu gấp không tự chủ , thường đi kèm tình trạng tiểu nhiều lần và tiểu đêm, và không có nhiễm trùng đường tiết niệu (UTI) hoặc bệnh lý rõ ràng khác.