Liệu pháp phối hợp thuốc ức chế men chuyển và thuốc ức chế thụ thể angiotensin II làm trầm trọng thêm tình trạng suy giảm chức năng thận ở bệnh nhân mắc bệnh thận mạn.

Việc phối hợp thuốc ức chế men chuyển (ACEI) và thuốc đối kháng thụ thể angiotensin II (ARB) trong điều trị có xu hướng làm tăng nguy cơ biến chứng thận ở những người mắc hoặc không mắc bệnh thận mạn (CKD), theo nghiên cứu được báo cáo tại ERA 2024.

"Áp dụng phương pháp mô phỏng thử nghiệm tham chiếu và đối chiếu một cách có hệ thống kết quả của nghiên cứu mô phỏng với những phát hiện từ nghiên cứu ONTARGET (trong đó, yếu tố gây nhiễu đã được loại bỏ nhờ quá trình ngẫu nhiên hóa) đã tăng cường độ tin cậy cho kết quả nghiên cứu).", Bác sĩ (BS) Paris J Baptiste, trưởng nhóm tác giả của nghiên cứu, Khoa Dịch tễ học Bệnh Không Truyền nhiễm, Trường Vệ sinh & Y học Nhiệt đới Luân Đôn, nước Anh, cho biết.

Nghiên cứu ONTARGET xác định liệu thuốc ARB telmisartan không thua kém hay là vượt trội hơn so với thuốc ACEI ramipril trong việc giảm các biến cố tim mạch ở bệnh nhân đã có bệnh tim mạch hoặc bệnh nhân đái tháo đường có tổn thương cơ quan đích. [Vasc Health Risk Manag 2007;3: 901-908]

BS. Baptiste và cộng sự đã sử dụng dữ liệu từ Cơ sở Dữ liệu Nghiên cứu Thực hành Lâm sàng Chất lượng cao (CPRD) của Anh kết hợp với dữ liệu thứ cấp từ Thống kê Định kỳ Bệnh viện, và áp dụng các tiêu chí lựa chọn của nghiên cứu ONTARGET cho bệnh nhân dùng thuốc ARB hoặc ACEI từ ngày 1 tháng 1 năm 2001 đến ngày 31 tháng 7 năm 2019.

BS. Baptiste đã phát biểu: "Do có thể ít bệnh nhân được kê đơn cả hai loại thuốc cùng ngày trong điều trị thường quy, nên chúng tôi đã sử dụng định nghĩa mở để thu dung những người sử dụng liệu pháp kết hợp hai thuốc".

Các tác giả đã đánh giá kết cục tổ hợp gồm tử vong liên quan đến tim mạch, nhồi máu cơ tim, đột quỵ hoặc nhập viện do suy tim và tổ hợp kết cục thận gồm giảm độ lọc cầu thận (GFR) hơn 50% hoặc bệnh thận giai đoạn cuối (ESKD).

Mô hình hồi quy Cox (mô hình phân tích thời gian-đến-biến cố có tính điểm-trọng số) được thực hiện để so sánh kết cục giữa bệnh nhân dùng liệu pháp kết hợp hai thuốc và bệnh nhân chỉ dùng ACEI. Các tác giả cũng đánh giá tính không đồng nhất của hiệu quả điều trị theo CKD (được định nghĩa là GFR ước tính <60 ml/phút/1,73m²) tại thời điểm bắt đầu nghiên cứu.

Các biến cố về thận

Trong 412.406 bệnh nhân đủ điều kiện tham gia nghiên cứu từ CPRD, 37% có sẵn dữ liệu GFR ước tính tại thời điểm ban đầu xác nhận mắc CKD. [ERA 2024, abstract 530]

Liệu pháp kết hợp hai thuốc và đơn trị liệu với ACEI đều có hiệu quả trong việc giảm nguy cơ mắc các biến cố tim mạch (tỷ số nguy cơ [HR] 0,98; khoảng tin cậy [CI] 95%: 0,93‒1,03). Điều này phù hợp với kết quả nghiên cứu ONTARGET (HR 0,99; CI 95%: 0,92‒1,07), không có bằng chứng về tính không đồng nhất gây ra bởi CKD (p=0,14 đối với tương quan giữa 2 liệu pháp).

Tuy nhiên, liệu pháp kết hợp hai thuốc dường như làm tăng nguy cơ các biến chứng trong tổ hợp kết cục thận so với đơn trị ACEI (HR 1,24; CI 95%: 1,14‒1,35), không có bằng chứng về tính không đồng nhất gây ra bởi CKD (p=0,93).

Kết quả tương tự được ghi nhận khi phân tích riêng các biến chứng thận (giảm GFR ≥50% [HR 1,22; CI 95%: 1,12‒1,33]; ESKD [HR, 1,34; CI 95%, 1,24‒1.57]) và trong phân tích hậu kiểm về độ nhạy bằng protein niệu (không có protein niệu [HR 1,28; CI 95%: 1,03‒1,59]; protein niệu [HR 1,27; CI 95%: 1,08‒1,49]).

BS. Baptiste cho biết: “Chúng tôi đã tìm thấy bằng chứng về việc sử dụng liệu pháp kết hợp hai thuốc có liên quan đến tăng nguy cơ biến chứng thận ở cả những người mắc và không mắc CKD tại thời điểm ban đầu”.

BS. Baptiste lưu ý: “Kết quả từ nghiên cứu ONTARGET, kết hợp với nghiên cứu ALTITUDE và VA-Nephron-D, đã dẫn đến việc chấm dứt các khuyến cáo về liệu pháp kết hợp hai thuốc ACEI và ARB do gia tăng tổn thương thận cấp”.