Tập luyện và chế độ ăn Địa Trung Hải vẫn có vai trò then chốt chống lại MASLD
26 Jul 2024
Theo những phát hiện từ nghiên cứu Ehmet-DIA, một chương trình can thiệp lối sống kéo dài 12 tuần bao gồm hoạt động thể lực cường độ vừa phải và chế độ ăn Địa Trung Hải ít calo giúp thúc đẩy quá trình loại bỏ chất béo và cải thiện tình trạng xơ hóa gan trên những người mắc bệnh gan nhiễm mỡ liên quan đến rối loạn chuyển hóa (MASLD).
Tại EASL 2024, bác sĩ Carmen Lara-Romero thuộc Đại học Sevilla, Tây Ban Nha cho biết: “Mục đích chính của chúng tôi là đánh giá sự cải thiện bệnh gan (xơ hóa và nhiễm mỡ) bằng cộng hưởng từ proton mật độ mỡ và cộng hưởng từ đàn hồi (MRE) ở bệnh nhân mắc MASLD đã được xác định qua sinh thiết gan, được can thiệp lối sống bằng chế độ ăn Địa Trung Hải bổ sung dầu olive nguyên chất (EVOO) và được phân ngẫu nhiên vào nhóm tập luyện thể lực tại nhà hoặc theo chương trình được thiết kế.”
Nhóm nghiên cứu đã hướng dẫn 96 người tham gia (tuổi trung bình 61 tuổi, 53% phụ nữ, 79% mắc hội chứng chuyển hóa) tuân thủ chế độ ăn Địa Trung Hải đồng thời kết hợp tập luyện theo chương trình thiết kế tại phòng gym (n=48) hoặc tập luyện tại nhà (n=48) trong 3 tháng. [EASL 2024, tóm tắt OS-116]
Về chế độ ăn, người tham gia được cung cấp thực đơn hàng tuần cùng với các hướng dẫn chọn lựa thực phẩm. Họ cũng được hướng dẫn cụ thể để bổ sung EVOO vào chế độ ăn.
Nhóm tập luyện thể lực theo chương trình thực hiện đi bộ với cường độ vừa phải (30 phút) kết hợp tập tạ (30 phút) tại phòng gym trong 3 ngày và đi bộ cường độ vừa phải tại nhà 1 ngày/tuần. Họ cũng có thể tập luyện tại phòng gym 1 ngày/tuần và sau đó thực hiện các bài tập tại nhà được hướng dẫn qua video trong 3 ngày.
Nhóm tập luyện tại nhà tuân theo các khuyến cáo chung về chế độ tập luyện với cường độ vừa phải (150–300 phút/tuần) chia làm 3 đến 5 buổi tập.
Nhóm tập luyện theo chương trình và nhóm tập luyện tại nhà có đáp ứng về bệnh gan* tương tự nhau (58% so với 52%; p=0,644). Kết quả tương tự cũng được thấy ở từng nhóm riêng lẻ (30% so với 31%; p=0,952 [PDFF] và 38% so với 38% [MRE]; p=0,972). Bác sĩ Lana-Romero cho biết “Như vậy, không có sự khác biệt đáp ứng của gan giữa nhóm tập luyện tại phòng gym và tại nhà”.
Theo những phát hiện từ nghiên cứu Ehmet-DIA, một chương trình can thiệp lối sống kéo dài 12 tuần bao gồm hoạt động thể lực cường độ vừa phải và chế độ ăn Địa Trung Hải ít calo thúc đẩy quá trình loại bỏ chất béo và cải thiện tình trạng xơ hóa gan trên những người mắc bệnh gan nhiễm mỡ liên quan đến rối loạn chuyển hóa (MASLD).
Tại EASL 2024, bác sĩ Carmen Lara-Romero thuộc Đại học Sevilla, Tây Ban Nha cho biết: “Mục đích chính của chúng tôi là đánh giá sự cải thiện bệnh gan (xơ hóa và nhiễm mỡ) bằng cộng hưởng từ proton mật độ mỡ và cộng hưởng từ đàn hồi (MRE) ở bệnh nhân mắc MASLD đã được xác định qua sinh thiết gan, được can thiệp lối sống bằng chế độ ăn Địa Trung Hải bổ sung dầu olive nguyên chất (EVOO) và được phân ngẫu nhiên vào nhóm tập luyện thể lực tại nhà hoặc theo chương trình được thiết kế.”
Nhóm nghiên cứu đã hướng dẫn 96 người tham gia (tuổi trung bình 61 tuổi, 53% phụ nữ, 79% mắc hội chứng chuyển hóa) tuân thủ chế độ ăn Địa Trung Hải đồng thời kết hợp tập luyện theo chương trình thiết kế tại phòng gym (n=48) hoặc tập luyện tại nhà (n=48) trong 3 tháng. [EASL 2024, tóm tắt OS-116]
Về chế độ ăn, người tham gia được cung cấp thực đơn hàng tuần cùng với các hướng dẫn chọn lựa thực phẩm. Họ cũng được hướng dẫn cụ thể để bổ sung EVOO vào chế độ ăn.
Nhóm tập luyện thể lực theo chương trình thực hiện đi bộ với cường độ vừa phải (30 phút) kết hợp tập tạ (30 phút) tại phòng gym trong 3 ngày và đi bộ cường độ vừa phải tại nhà 1 ngày/tuần. Họ cũng có thể tập luyện tại phòng gym 1 ngày/tuần và sau đó thực hiện các bài tập tại nhà được hướng dẫn qua video trong 3 ngày.
Nhóm tập luyện tại nhà tuân theo các khuyến cáo chung về chế độ tập luyện với cường độ vừa phải (150–300 phút/tuần) chia làm 3 đến 5 buổi tập.
Nhóm tập luyện theo chương trình và nhóm tập luyện tại nhà có đáp ứng về bệnh gan* tương tự nhau (58% so với 52%; p=0,644). Kết quả tương tự cũng được thấy ở từng nhóm riêng lẻ (30% so với 31%; p=0,952 [PDFF] và 38% so với 38% [MRE]; p=0,972). Bác sĩ Lana-Romero cho biết “Như vậy, không có sự khác biệt đáp ứng của gan giữa nhóm tập luyện tại phòng gym và tại nhà”.
Nhân trắc học
Ghi nhận vào tháng thứ 3, nhóm đáp ứng với can thiệp có sự sụt giảm đáng kể về cân nặng (từ 96,7 xuống 93,3 kg; p<0,001), khối lượng cơ (từ 53 xuống 51,2 kg; p=0,048) và khối lượng mỡ (từ 35,28 xuống 32,9 kg; p=0,001) so với ban đầu. Sự sụt giảm trên không xảy ra ở nhóm không đáp ứng so sánh giữa hai thời điểm cả ba biến số trên chỉ giảm rất ít hoặc không giảm (từ 95,6 xuống 94,4 kg; p=0,174, từ 54,5 xuống 53,3 kg; p=0,79 và từ 33,6 đến 33,8 kg; p=1).
Khi so sánh giữa hai nhóm đáp ứng và không đáp ứng, có sự cải thiện tốt hơn đáng kể về các thông số cân nặng, khối lượng cơ, khối lượng mỡ ở nhóm có đáp ứng với can thiệp (tương ứng với p=0,013, p=0,004 và p=0,008).
Chế độ ăn và hoạt động thể chất
Đến tháng thứ 3, lợi ích của việc sử dụng EVOO được thể hiện rõ ở 2 nhóm đáp ứng và không đáp ứng (p<0,001, đối với cả 2 nhóm nghiên cứu). Tuy nhiên nhóm có đáp ứng cho kết quả tốt hơn so với nhóm không đáp ứng với can thiệp trong mô hình phân tích hỗn hợp (p<0,001).
Tất cả các chỉ số về hoạt động thể chất (số bước mỗi tuần, mức tiêu hao năng lượng, bài kiểm tra đi bộ 6 phút, MET/phút/tuần và kCal/tuần) đều cải thiện từ lúc bắt đầu đến tháng thứ 3 ở nhóm đáp ứng (p<0,001). Bác sĩ Lana-Romero cũng lưu ý, so với nhóm không đáp ứng với can thiệp, nhóm có đáp ứng cho thấy kết quả tốt hơn đáng kể về tất cả các thông số.
Tuy nhiên, việc tuân thủ chế độ ăn và hoạt động thể chất giảm sau can thiệp, do đó tỷ lệ đáp ứng của gan và MRE giảm (tương ứng từ 60% xuống 43%, từ 38% xuống 25%) từ tháng thứ 3 đến tháng thứ 6. Trong đáp ứng với PDFF, sự khác biệt giữa các tháng thứ 3 và 6 là đáng kể (từ 31% đến 26%; p<0,001).
Khi xem xét tổng năng lượng tiêu hao (EE) ở tháng thứ 3, những người có EE cao hơn có tỷ lệ đáp ứng tốt hơn những người có EE thấp-trung bình (65% so với 29%; p<0,001 [đáp ứng bệnh gan] và 62% so với 6%; p=0,05 [đáp ứng MRE]).
Nền tảng của điều trị
Tóm lại, những phát hiện này củng cố tầm quan trọng của việc từ bỏ lối sống ít vận động và tuân thủ chế độ ăn ít calo, tập trung vào thực phẩm có nguồn gốc thực vật và chất béo lành mạnh, nhất là khi thực hiện đồng thời các can thiệp trên để quản lý MASLD.
Bác sĩ Lara-Romero cho biết: “Can thiệp lối sống là nền tảng trong điều trị bệnh nhân MASLD và vẫn nên duy trì ngay cả khi xuất hiện các loại thuốc điều trị bệnh lý này”.
*Đáp ứng bệnh gan: cải thiện hơn 30% với MRI-PDFF và/hoặc cải thiện >10% với MRE.